Dường như, trang trí món ăn bằng cách thêm vài cọng ngò rí xanh tươi lên những đĩa thịt xào hay món canh, món súp…đã trở thành một thói quen. Chút xíu ngò như vậy thôi đã làm món ăn thêm hấp dẫn và bắt mắt. Nhưng chỉ điều đó thì chưa đủ khi nhắc về loại gia vị này, cùng tìm hiểu thêm về cây ngò rí với Plant.vn nhé!

Rau mùi là ngò rí?

Như một số loài cây khác, ngò rí cũng sở hữu khá nhiều tên gọi như rau mùi, ngổ thơm, hồ tuy, nguyên tuy, hương tuy,…Trong khoa học, ngò rí được đặt tên thống nhất là Coriandrum Sativum L., thuộc họ Hoa tán. Tên tiếng anh của loại này là “Coriander”. 

Ngò rí hay còn gọi là rau mùi. Ảnh_dreamstime.com

Dáng cây mảnh mai

Đây là loại rau thân thảo, có dáng cây mảnh mai, mang chút vẻ e thẹn như các thiếu nữ. Từ trụ thân, cây phân thành nhiều nhánh nhỏ, có thể vươn cao đến nửa mét. 

Đặc điểm thực vật học của cây ngò rí. Ảnh: Wikipedia

Cọng ngò màu xanh tươi, có lá mọc từ gốc. Cuống lá dài với ba lá chét xẻ thùy và mép lá có nhiều răng cưa. Còn về hoa, cây gia vị này có hoa rất xinh, hoa nhỏ màu trắng và hơi hồng. Nhiều bạn ở thành thị chưa tận mắt thấy hoa ngò bao giờ. Hoa ngò mọc ở đầu cành, thành cụm nhỏ nôm như một đóa hoa tí hon. Quả ngò là quả cầu nhỏ màu vàng rơm, gồm hai nửa vỏ ghép lại, chứa hạt giống bên trong.

Hoa ngò rí (Dinko Hristov Dinkov)

Quả ngò rí (Ảnh_Forest and Kim Starr)

Loại gia vị phổ biến toàn cầu

Có lẽ, ngò rí là một trong những cây gia vị đầu tiên được sử dụng bởi con người. Vì có bằng chứng tìm thấy hạt rau mùi ở hang động Nahal Hemar ở Israel. Những hạt ngò này được xác định thuộc thời kỳ tiền đồ đá mới – khoảng 5.000 năm trước Công Nguyên.

Cây rau mùi có nguồn gốc từ Tây Nam Á, Tây Phi. (Dinko Hristov Dinkov)

Với đặc tính sinh trưởng tốt ở đa dạng các loại sinh thái, cây ngò rí được trồng khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, cây phát triển tốt ở vùng Nhiệt Đới nên được trồng, sản xuất với quy mô lớn. Ở Việt Nam, ngò được trồng ở các tỉnh phía Bắc lẫn phía Nam, dùng để ăn sống. Nhưng khá đặc biệt, ở Bạc Liêu,  người dân đã ứng dụng vào trồng ngò rí ở quy mô lớn và đạt được hiệu quả kinh tế rất cao.

Có thể bạn chưa biết điều này

Thường thì, các nàng đều chỉ dùng phần lá và cọng ngò, cắt nhỏ, rồi thêm lên trên các món ăn trước khi thưởng thức. Ít ai biết rằng, tất cả các bộ phận của ngò đều có công dụng riêng.

Tinh dầu rau mùi

Các bộ phận của cây ngò rí đều có tinh dầu, mang đến mùi thơm dễ chịu. Mùi thơm của ngò không chỉ hấp dẫn, kích thích vị giác, mà loại hương liệu này còn được ưa chuộng để sản xuất nước hoa, xà phòng, sữa tắm.

Tinh dầu ngò rí (Ảnh_Vinmec)

Người Việt mình còn có phong tục tắm nước rau mùi vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán. Phong tục này mang ý niệm để xua tan những chuyện không vui, những bụi trần vướng bận đã qua. Từ đó, tâm mỗi người sẵn sàng đón nhận niềm vui trong năm mới. Tinh dầu của ngò rí giúp lưu thông khí huyết, giải tỏa căng thẳng thần kinh, phục hồi sức khỏe.

Hạt ngò rí – gia vị thiên nhiên

Cũng ít ai biết hạt ngò cũng được dùng làm gia vị. Hạt ngò có vị cay hơn lá, được dùng nguyên hạt đối với các món nướng, rau muối chua, rau xào, chà bông. Còn hạt ngò khi được sử dụng trong các món bánh ngọt thì được xay mịn, rang nhẹ để tăng mùi thơm. Chất gia vị thiên nhiên này rất an toàn cho người sử dụng.

Gia vị hạt ngò (Ảnh sưu tầm)

Ngoài ra, trái ngò rí còn dùng trị đau bụng, viêm màng kết, thấp khớp. Khi mụn nhọt, bột xay từ hạt ngò rí thêm ít nước, rồi đắp lên sẽ nhanh khỏi hẳn.

Rễ ngò

Rễ cây ngò rí được sử dụng phổ biến trong các món Thái, giúp tạo mùi vị đặc trưng cho thịt và cà ri. Các đầu bếp sẽ sử dụng hết phần lá và giữ lại phần gốc rễ ngò rửa sạch để ướp món ăn giúp khử mùi hôi của thịt.

Các món ăn Thái có rễ ngò rí. (Ảnh: jennynguyen)

Hóa ra, cây rau ngò nhỏ nhỏ xinh xinh mà chúng ta sử dụng để trang trí món ăn hàng ngày còn có những công dụng đặc biệt khác. Bạn còn biết công dụng nào khác của cây ngò rí, hãy comment bên dưới bài viết nhé!

Hạ Uyên

Xem thêm: Ngò rí tặng 5 món quà đến chị em